Her Yönüyle 3 Yaş Çocuk Gelişimi
3 yaşındaki çocuklar dikkat süreleri uzadıkça ve sözel becerileri geliştikçe yönergeleri daha iyi takip etmeye ve duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını ifade edebilmeye başlarlar. Bununla birlikte, yürümeye başlayan bir çocuk olmaktan okul öncesi çağı çocuğu olmaya geçiş biraz inişli çıkışlı olabilir. 3 yaş çocuk gelişimi hakkındaki makalemizin ebeveynlerin bu dönemi daha iyi yönetmesine yardımcı olacağını umuyoruz.
3 Yaş Çocuk Gelişimi
Fiziksel gelişim
Hayatın bu dönemindeki çocuklarda boy ve kilo olarak büyümenin yanında ince ve kaba motor beceriler açısından da ilerleme görülür. Her çocuğun bu becerilerde ustalaşma derecesi aynı olmamakla beraber 3 yaş genel olarak çocuğun kendi vücudunun özellikleri ve nasıl kontrol edilebileceği hakkında daha çok şey öğrendiği bir dönemdir. Bu yaşta çocuk, vücudunu daha iyi dengede tutmaya ve daha önce yapamadığı bazı şeyleri yapabilmeye başlar.
Kaba motor beceriler: 3 yaşındaki çocukların çoğu bir çizginin üzerinde yürüyebilir, büyük bir topu yakalayabilir, 2 ayağı üzerinde zıplayabilir, 3 tekerlekli bir bisikletin pedalını çevirebilir. Alçak bir denge aletinin üzerinde dengede kalabilir, koşabilir, geri geri yürüyebilir veya zıplayabilir.
İnce motor beceriler: Yaşı 3 civarında olan çocuklar genellikle bir kitabın sayfalarını çevirebilir, ellerini yıkayıp kurulayabilir, ufak bir yardımla kendi başlarına giyinebilirler. Okul öncesi çağdaki birçok çocuk kalemi yumruğuyla değil parmaklarıyla kavrayabilir.
Önemli nokta: 3 yaşındaki çocukların çoğu tuvalet eğitimi almaya hazırdır.
Ebeveynlik ipuçları: Durmadan hareket eden, tırmanan, zıplayan, koşan bir çocuğun hızına yetişmek kolay olmaz. 3 yaşındaki çocuğunuzu hareketsiz durmaya teşvik etmek isteyebilirsiniz ama çocuklara hareket özgürlüğü vermek önemli ve gereklidir. Okul öncesi dönemindeki çocukların denge ve koordinasyon açısından daha iyi olmak için fiziksel becerilerini geliştirmeleri gerekir. Çocuğunuza bunun için fırsat vermelisiniz.
Sosyal gelişim
3 yaş civarındaki çocuğunuzun başka çocuklarla etkileşiminde bir değişiklik olduğunu fark edebilirsiniz. Bu dönemde çocuklar genellikle birbirlerine yakın durarak bağımsızca oynamaktan diğer çocuklarla işbirliği yaparak oynamaya geçerler. Ve bu ilişkileri nasıl idare edeceklerini öğrenmek için yardıma ihtiyaç duyarlar.
Bu yaşta çocuk, hâlâ sıklıkla çevresinde olmasını istediği özel bir yetişkin olsa bile kendi yaşlarındaki yeni arkadaşlarla dostluklar geliştirmeye başlayabilir. Bazen hayali bir arkadaşı da olabilir. Okul öncesi dönemde çocuklar sevdikleri şeylerden oldukça etkilenirler. Bu yüzden bir kitap veya TV karakterini taklit edebilirler.
3 yaş çocuk gelişimi sosyal açıdan gözlendiğinde görülebilecek davranışlardan biri de çocuğun kırılan veya üzülen birine empati göstermesi, hatta onu teselli etmeye çalışmasıdır. Ayrıca, başka bir çocuk veya kardeşi tarafından haksız bir muameleye maruz kaldığını hissettiğinde bu konuda gevezelik yapabilir.
Ebeveynlik ipuçları: 3 yaş çocukları “benimki” ve “seninki” arasındaki farkı anlamaya başlarlar, bu yüzden arkadaşlarla paylaşmakta zorlanma durumu görülebilir. Böyle durumlarda çocuğunuzu sorunu kendi başına çözmesi için teşvik etmeyi deneyin. Çocuklardan biri saldırgan davranırsa olaya dahil olun.
Bilişsel Gelişim
3 yaşında bilişsel gelişim harfleri veya sayı saymayı öğrenmenin dışında bilgi edinmenin soru sorma, anlama ve bilgiyi işleme gibi süreçlerini de kapsar. Bu yaştaki çocukların çoğu etraflarındaki her şeyi sünger gibi emerler. Artık hareketsiz oturabildikleri ve bir şeye daha uzun süre odaklanabildikleri için çevrelerinde olup bitenleri algılama becerileri de artabilir. Bu dönemde çocuğunuzun edindiği yeni bilgilerle ne yapacağını anlamasına yardımcı olmalısınız.
Hayatının üçüncü yılında çocuğun zihni ve hayal gücü çiçek açar. Çevresindeki dünya hakkındaki anlayışının gelişmesi ardı arkası kesilmeyen sorular sormasına yol açar. Bazen bu sorulara nasıl cevap vereceğinizi bilemeyebilirsiniz. Onun sürekli sorular sorması karşısında sabırlı olmalısınız. Dünya hakkında daha çok şey öğrenmesi bu şekilde mümkün olur.
Konuşma dili: 3 yaşlarındaki bir çocuğun kelime hazinesinde yaklaşık 300 kelime olması gerekir. Anladığı sözcüklerin sayısı muhtemelen çok daha fazladır. Basit cümlelerle konuşmaya başlamanın yanı sıra anlama becerisi de her geçen gün daha fazla gelişip güçlenir.
Oyunlar: Yukarıda da söz ettiğimiz gibi 3 yaşındaki çocuk başka çocuklarla işbirliği içinde oynamaya ve arkadaşlık kurmaya başlayabilir. Bu yaşlarda sıra beklemeyi gerektiren oyunlar da oynanır. Çocuğunuzun sabırlı olmayı gerektiren basit oyunların veya etkinliklerin içinde yer almaya başladığını görebilirsiniz.
Önemli noktalar: Kendisine kitap okunurken dinlemeyi sever ve hatta kitapları kendince okumayı deneyebilir.
Alfabedeki harfleri sayabilir.
Temel renkleri ve şekilleri tanır.
Ebeveynlik ipuçları: Çocuğunuzun sorularına sabırla cevap verin ve siz de ona bir şeyler sorun. Kitap okuyun ve hikaye hakkında, kitaptaki karakterler hakkında konuşun. Dil gelişimini desteklemek için onu olabildiğince sıklıkla konuşmalara dahil edin.
Duygusal Gelişim
3 yaş öfke nöbetlerinin zirve yaptığı bir yaştır. Bu yaştaki çocuğunuz, bağımsızlık konusunda ısrarcı olsa bile, bir şeyleri kendi başına denemesi için fırsat verilip de başarılı olamazsa yaşadığı düş kırıklığıyla baş etmekte güçlük çekecektir. Bu düş kırıklığı kendini sinirli davranışlar olarak gösterebilir.
3 yaşındaki bir çocuk sürekli etrafında olan annesinden veya bakıcısından ayrı kalmakta güçlük çekebilir. Anaokuluna başladığı zaman bu sebeple ağlayıp üzülebilir veya okulu sevse bile oraya gitmekten üzüntü duyduğunu ifade edebilir.
Önemli noktalar: Bu yaş dönemindeki bir çocuk paylaşmayı ve bir şeyi sırayla almayı, sırayla yapmayı öğrenmeye başlar. Ancak bu her zaman hoşuna gitmeyebilir.
3 yaşındaki çocuk “Mutluyum”, “Üzüldüm” gibi basit ifadelerle duygularını dışa vurabilir.
Ebeveynlik ipuçları: Çocuğunuzun duygusal kelime hazinesini genişletmek, duygularını ifade edecek kelimeleri ve bunları nasıl kullanacağını öğrenmesini sağlamak için günlük konuşmalarda kızgın, mutlu, üzgün, sinirli gibi duyguları anlatan sözcükler kullanın.
3 Yaş Çocuk Gelişimi: Endişe Edilmesi Gereken Durumlar
3 yaşındaki her çocuğun gelişimi aynı seviyede olmaz ve bu her zaman ciddi sorunlara işaret etmez. Bazı açılardan biraz geride gibi görünen çocuklar genellikle çok zaman geçmeden akranlarına yetişirler. Yine de, bu yaştaki çocuğunuzda aşağıdaki belirtilerden herhangi birini görürseniz doktoruyla konuşmanız faydalı olur.
*Göz teması kurmuyor
*Başka çocuklarla veya oyuncaklarla oynamak istemiyor
*Basit yapbozlar, delikli tahtalar gibi basit oyuncakları çalıştıramıyor
*Çok sık düşüyor, merdivenlerde fazla zorlanıyor
*Basit talimatları anlamıyor
*Daha önce sahip olduğu becerileri kaybediyor
*Tam cümlelerle konuşmuyor
*Salyaları akıyor veya konuşması çok net değil
*Rol yapma oyunlarına katılmıyor