Ev Öğretmeni

Çocuklarda sinirlilik sorunu ebeveynlerin de farklı düzeylerde sorunlar yaşamalarına sebep olur. “Çocuğum çok sinirli” diyen anne babalar çoğu zaman yorgun, bezgin ve isteksizdirler, sürekli çocuklarıyla çatışma halinde ve ne yapacaklarını bilemez durumdadırlar. İnatçılık, ısrarcılık, uzlaşmama, kişilere veya nesnelere zarar verme, ağlama ve öfke krizleri gibi davranışlar 2 – 3 yaşın altındaki bebeklerde de görülebilir ama bu yaşlardan sonra bilinçli olarak yapılır. Sinirli bir çocukla baş edebilmek için ebeveynlerin aşağıdaki noktalara dikkat etmesi tavsiye edilir:

*Çocuğunuz sinirli veya saldırgan davrandığı zaman derin bir nefes alın, sakin ve soğukkanlı bir şekilde müdahale etmeye hazırlanın. Ani tepkileriniz durumu daha kötü hale getirebilir.

*İlgisini sinirlendiği şeyden uzaklaştırıp başka bir yöne çekmeye çalışın.

*Ona enerjisini boşaltabileceği kaynaklar bulun.

*Çocuğu ortamdan uzaklaştırın ve sakinleşmesini sağlayacak çözümler düşünün.

*Size duygularını anlatması için teşvik edin. Neden sinirlenmiş, ne istiyor, birisi ona bir şey mi yapmış, bir şeye mi kırılmış; bunları öğrenin.

*Çocuğunuzu dikkatle dinleyin ve mantıklı tavsiyelerde bulunun.

Çocuklar Neden Sinirli Ve Saldırgan Davranırlar?

*İlgi Çekme İsteği

Bir çocuk bazen bir öfke nöbeti geçirerek ve saldırgan davranışlar sergileyerek çevresindeki yetişkinlerin kendisiyle daha fazla ilgilenmesini sağlayabileceğini ve bu ilgiyi kullanarak istediği bir şeyi yaptırabileceğini düşünür. Çocuğunuzun sinirli davranışlarının sebebinin bu olduğundan eminseniz onu fazla umursamamalı, o anda bir başkasına, örneğin kardeşine zarar vermeye çalıştıysa kendisiyle değil kardeşiyle ilgilenmelisiniz. İlgi çekmek için sinirli davranan bir çocuk, istediğini elde ederse aynı şeyi tekrar yapacaktır.

*Çocuğun Sürekli Eleştirilmesi Ve Hırpalanması

Davranışları ebeveynleri tarafından devamlı olarak eleştirilen, arkadaşlarının veya başkalarının yanında hırpalanan bir çocuk anne – babasına da, etrafındaki başka kişilere karşı da öfke duymaya başlar ve bu öfkeyi sinirli davranışlarla dışarıya vurabilir.

*Aile Ortamındaki Gerginlikler

Evdeki büyüklerin sıklıkla tartışması, birbirine karşı seslerini yükseltmesi ve ağır sözler söylemesi çocuklarda öfke ve saldırganlığa yol açabilir.

*Kendini İfade Etme Sorunu

Ne istediğini bilen fakat sözel kapasitesi bunu ifade edebilecek seviyede olmayan bir çocuk bu yüzden sinirlenebilir. Bu durumda çocuğu anlamaya çalışmak, duygularını ifade edebilmesi için yardım etmek gerekir.

*Çocuğun Saldırgan Birini Örnek Alması

Ebeveynlerinden, arkadaşlarından veya yakınlarından biri ya da devamlı izlediği bir TV kahramanı saldırgan davranışlar gösteriyorsa çocuk onu örnek alabilir.

*Çocuğun Biriken Enerjisini Boşaltamaması

Çocuklarda sinirlilik sorununun önemli nedenlerinden biri çocuğun, bedensel büyümesine paralel olarak artan enerjisini boşaltacak bir kaynak bulamayışıdır. Çocuklar bu durumda enerjilerini taşkınlık yaparak boşaltma yoluna giderler ve bunun doğru bir şey olup olmadığının tam olarak farkında değildirler. Ebeveynlerinin tepkileri üzerine yaptıklarının farkına vardıktan sonra da genellikle aynı davranışlara devam ederler. Zira biriken enerjinin boşaltılması bir ihtiyaçtır. Bu durumda çocuğa enerjisini sinirli davranışlarda bulunmadan boşaltması için yollar bulmak gerekir: Bu spor yapmak, kumda oynamak, anne – babayla boğuşmak veya çocuğun vurabileceği bir kum torbası almak olabilir.

Sert Ve Sinirli Tepkileri Olan Her Çocuk Saldırgan Değildir

Çocuklar hareketlenirken bazı dönemlerde sert tepkiler gösterirler. Bu durum özellikle henüz kendini konuşarak ifade etme becerisini kazanmamış olan bebeklerde görülür. Bir çocuğun en ufak tepkilerinin bile saldırganlık olarak görülmesi ve bunun dile getirilmesi çocuğun böyle biri olduğunu kabul etmesine yol açar. Saldırgan olduğunu kabullenen bir çocuk kendini engelleme zorunluluğu hissetmez. Bu yüzden, bir çocuğun kızgınlık vb. sebeplerle verdiği her türlü tepkiye bu etiketin yapıştırılması doğru değildir.

Saldırgan çocukların özellikleri şöyle sıralanabilir:

*Saldırgan çocuk başkalarına iterek, ısırarak, tükürerek, tekmeleyerek zarar vermeye çalışır.

*Sözlü saldırılarda bulunur.

*İletişim yeteneği zayıftır, genellikle insanlarla ilişkileri iyi değildir.

*Her an çatışmaya hazırdır.

*Toplumsal kurallara uymak istemez.

*Bedensel gücüne güveni çok fazladır ve sorunlarını bu gücü kullanarak çözmeye meyillidir.

*Genellikle geçimsiz, gergin ve mutsuzdur.

*Arkadaşlarıyla ilişkileri zayıftır.

*Problemlerini konuşarak halletmeye meyilli değildir.

*Genellikle devamlı olarak cezalandırılır. Bir süre sonra bu durum ona sıkıntı vermez olur.