Ev Öğretmeni

Besin alerjisi çocukların yüzde 6’sını, yetişkinlerin yüzde 4’ünü etkilediği tahmin edilen bir sorundur. Gıda alerjisi olarak da anılan bu durum, bağışıklık sisteminin belli bir gıdayı veya onun içeriğindeki bir maddeyi tehdit olarak algılayıp koruma amaçlı bir tepki vermesi sonucunda ortaya çıkar.

Gıda maddelerinden kaynaklanan alerjiler daha çok bebek ve çocuklarda görülmekle beraber her yaşta ortaya çıkabilirler. Bir gün, yıllardır rahatça yediğiniz bir şeye karşı alerjik reaksiyon göstermeye başladığınızı fark edebilirsiniz.

Gıda alerjisi belirtileri hafif ile şiddetli arasında değişebilir. İlk reaksiyon nasılsa diğer bütün reaksiyonların da öyle olacağını beklememek gerekir. Hafif bir alerjik tepkiye yol açan bir gıda maddesi başka bir zamanda daha şiddetli tepkilere sebep olabilir.

Alerjik reaksiyonların en şiddetlisi olan anafilaksi solunum düzenini bozarak, kalp atış hızını etkileyerek, kan basıncında dramatik bir düşüşe yol açarak hayatı tehdit edebilir. Kişinin tetikleyici gıdaya maruz kalmasından birkaç dakika sonra ortaya çıkabilen anafilaksinin derhal tedavi edilmesi gerekir.

Besin alerjisi her türlü gıda maddesinden kaynaklanabilirken, aşağıdaki 8 gıda türü bu tip reaksiyonların yüzde 90’ının sebebidir:

Süt ve süt ürünleri

Yer fıstığı

Yumurta

Ağaçta yetişen bazı yemişler: Ceviz, kaju fıstığı, kestane, badem gibi

Balık

Kabuklu deniz ürünleri

Soya

Buğday

Hardal ve susam tohumları da dahil bazı tohumla da gıda alerjisini tetikleyebilir.

Besin Alerjisi Belirtileri

Alerjik reaksiyonlar deriyi, solunum yollarını, mide – bağırsak ve dolaşım sistemlerini etkileyebilir. Bu tip bir reaksiyon kendini aşağıdaki sorunların bir veya birkaç tanesi ile gösterebilir:

Nefes darlığı

Hırıltı

Kusma ve / veya midede kramplar

Şok ya da dolaşım çökmesi

Nabzın zayıflaması

Yutma güçlüğü

Baş dönmesi veya baygınlık hissi

Cilt renginde solma veya maviye dönüşme

Kurdeşen

Dilin şişmesine bağlı olarak konuşma veya nefes almada güçlük çekme hali

Tekrarlayan öksürük

Anafilaksi (Solunumu bozabilecek, vücudu şoka sokabilecek, hayatı tehdit etme potansiyeli olan bir reaksiyon veya reaksiyonlar şeklinde gerçekleşebilir. Vücudun farklı kısımlarını aynı anda etkiler. Örneğin hem karnınız ağrır, hem de teninizde döküntüler belirir.)

Yiyecek ve içeceklerden kaynaklanan alerjik semptomların büyük kısmı gıdanın alımından sonraki 2 saat içinde ortaya çıkar. Dakikalar içinde başlayan vakalar da kaydedilmiştir. Çok nadir olarak, besin alerjisi belirtileri gıdanın alımından 4 – 6 saat veya daha uzun bir süre sonra başlayabilir.

Belirli yiyecekleri yedikten sonra yaşanan semptomlar her zaman gıda alerjisine işaret etmez veya o yiyecekten tamamen uzak durmak gerektiği anlamına gelmez. Örneğin bazı kişiler pişmemiş bir sebze veya meyveyi yedikten sonra ağız ve boğaz bölgelerinde kaşıntı başlayabilir. Bu durum bağışıklık sisteminin yiyeceğin kendisine değil, içindeki polen ve benzeri proteinlere gösterdiği bir tepki olan oral alerji sendromu ile de ilgili olabilir. Bu durumda yiyeceğin ısıtılması alerjen maddeyi etkisiz hale getirir ve daha sonra bir sorun yaşanmadan tüketilebilir.