Atipik Otizm Kendini Hangi Belirtilerle Gösterir?
Belirtileri genellikle 3 yaş öncesinde görülen ve ömür boyu devam eden bir nörogelişimsel bozukluk olan otizm çocuklarda 3 gelişim alanını etkiler: İlgi ve davranışlar, sosyal etkileşim kurma becerisi ve dil – iletişim geliştirme becerisi. Atipik otizm sorunu söz konusu olduğunda ise çocuk hafif düzeyde otistik olmakla beraber tam olarak otizm spektrum bozukluğu tanısı koyulacak durumda değildir. Atipik otizmde otizm ve Asperger sendromu belirtilerinin tamamı değil bir kısmı görülür.
Bu durumdaki çocuklarda otistik çocuklarda görülen 3 temel gelişim sorunundan yalnızca biri mevcuttur veya aynı sorunlar vardır fakat bunlar nispeten hafif düzeydedir. Tipik otizm vakalarının belirtileri 3 yaşından önce görülürken atipik otizm vakalarında semptomlar daha ileri yaşlarda ortaya çıkabilir. Otizmde olduğu gibi takıntılı ve tekrarlayıcı davranışlar görülür fakat bunlar daha hafif seviyededir. Çocuk çeşitli açılardan gelişim bozuklukları sergilemekle beraber bu bozukluklar tanımlanıp isimlendirilmiş gelişimsel rahatsızlıklara tam olarak uymamaktadır. Belirtiler daha hafif olduğu için birçoğunun zaman içinde aşılması söz konusu olabilir. Tabii bunun için duruma erken tanı koyulması, zaman kaybetmeden tedaviye başlanması ve çocuğa durumunun gerektirdiği eğitimin verilmesi gerekir. Yüksek işlevli otizm olarak da anılan bu sorun için en etkili tedavi yöntemi çocuğun erken yaşta özel eğitim alması ve psikoeğitsel terapi görmesidir.
Atipik otizmin tipik özellikleri şöyle sıralanabilir:
*Çocuğun motor becerileri, sosyal, davranışsal, akademik ve duyusal becerileri düzensizdir ve birbiriyle aynı seviyede değildir.
*Tekrarlayan törensel davranışlar görülür.
*Sosyal davranışlar uygunsuzdur veya atipiktir. (Düzensiz, değişken, kategorize edilemeyen.)
*Dil ve konuşma becerileri gerek algılama, gerekse ifade etme açısından yetersizdir.
*Çocuk sözlerle ve davranışlarla iletişim kurmakta zorluk çeker.
*Görme, koku ve tat alma, duyma, dokunma duyularının hassasiyeti normalden az veya fazladır.
*Çocuk durum ve düzen değiştirmekte, farklı durumlara uyum sağlamakta güçlük çeker.
Ebeveynlerin duyarlı ve dikkatli olması, çocuğun gelişimini doğum öncesinde ve sonrasında düzenli olarak takip etmesi sorunun halledilmesi veya olabilecek en düşük seviyeye indirilebilmesi açısından çok önemlidir. Doktorlar belirgin bozuklukları tespit edebilirler elbette ama kısa süreli bir muayenede görülemeyen belirsiz, hafif sorunlar gözden kaçabilir. İyi bir gözlemci olursanız anne – baba olarak bazı ufak tefek görünen ama sorun teşkil edebilecek şeylerin farkına varmanız mümkündür. Erken çocukluk döneminde çocuğunuzda size endişe veren, otizm kuşkusu uyandıracak bir veya birkaç davranış görürseniz hiç zaman kaybetmeden bir çocuk psikiyatrı ile iletişim kurmalısınız.